MISTRZOWIE POLSKIEGO SURREALIZMU W DESA UNICUM
Trwa odliczanie do pierwszej powakacyjnej aukcji „Sztuka fantastyczna. Surrealizm i realizm magiczny”. Już 15 września w Warszawie pod młotek trafi 68 prac najgorętszych nazwisk nurtu bijącego rekordy popularności wśród miłośników sztuki oraz inwestorów. Kolekcjonerską gratką jest obraz Zdzisława Beksińskiego. Praca powstała w okresie „fantastycznym”, z którego pochodzą majestatyczne, rozpadające się gotyckie katedry – jeden z najpopularniejszych motywów kultowej dziś twórczości największego mistrza polskiego surrealizmu. Miłośników barwnego, bajkowego malarstwa zainteresują aż cztery obrazy Rafała Olbińskiego, znanego i cenionego na świecie malarza, plakacisty i ilustratora. W ofercie DESA Unicum pojawią się również ciekawe prace Artura Szolca, Jerzego DudyGracza, Kamili Kowalik oraz dwóch pokoleń rodziny Sętowskich – Tomasza oraz jego syna Mikołaja. Wszystkie niezwykłe kompozycje, zapraszające widzów do przekraczania granic wyobraźni, można zobaczyć na bezpłatnej wystawie przedaukcyjnej w siedzibie DESA Unicum przy ul. Pięknej 1A w Warszawie.
Trudno dziś o drugiego polskiego malarza, który jak Zdzisław Beksiński jest w równym stopniu wielkim nazwiskiem rodzimej popkultury oraz autorem cenionym przez kolekcjonerów. Budząca skrajne emocje twórczość nieżyjącego od niemal dwóch dekad artysty niezmienne fascynuje twórców różnych dziedzin, w tym znanych filmowców. Inspiracją dla nominowanego do Oscara filmu animowanego „Katedra” Tomka Bagińskiego był okres „fantastyczny”, któremu Beksiński poświęcił się do końca lat 80. XX wieku. Jedną z ostatnich prac tej serii jest obraz z 1989 roku oznaczony symbolem „OK” – największa atrakcja wrześniowej aukcji DESA Unicum. W 1990 roku praca zakupiona została w Paryżu do Muzeum Sztuki Europejskiej w Osace. Następnie, po jego zamknięciu, znajdowała się w prywatnej kolekcji w Azji.
Znajdująca się pośrodku kompozycji katedra gotycka przywodzi na myśl słynne budowle sakralne NotreDame w Paryżu czy Sé w Lizbonie. Mamy wrażenie, że majestatycznie ukazany gmach za chwilę rozpadnie się lub zostanie zmieciony z powierzchni ziemi. Dziś wiemy już, że mroczne wizje Beksińskiego o przemijaniu stały się faktem. Równo 30 lat od powstania pracy wybuchł tragiczny pożar w katedrze paryskiej, rujnując, wydawałoby się, niezniszczalną budowlę – symbol kultury i historii europejskiej.
Równie wszechstronnym twórcą jest Rafał Olbiński, którego barwne wizje należą do kanonu realizmu magicznego. Na wrześniowej aukcji DESA pod młotek trafią aż cztery przepełnione delikatnym erotyzmem prace artysty, mającego na swoim koncie okładki do tak prestiżowych tygodników jak „Time” czy „New Yorker”. Uwagę zwraca szczególnie „Leda z łabędziem (Akt śpiącej)” z 2015 roku. Praca nawiązuje do mitycznego romansu Zeusa z Ledą, królową Sparty oraz żoną króla Tyndareosa. Grecki bóg uwiódł ją pod postacią łabędzia. Historię wielokrotnie brali na warsztat najwięksi artyści, w tym Michał Anioł. U Olbińskiego naga Leda leży w hamaku, a jej ciało łagodnie otula skrzydło łabędzia, które przybrało postać delikatnej tkaniny. Zmysłowość i sielskość obrazu potęgują – co typowe dla twórczości Olbińskiego – nasycone kolory.
Niezwykle oryginalne, bo nawiązujące do specyficznego stylu tatuażu, jest malarstwo Artura Szolca, jednej z najciekawszych postaci polskiej sceny surrealistycznej. Jego przygoda ze sztuką rozpoczęła się zarówno od fascynacji sztuką surrealistyczną, jak i muzyką rockową i metalową. Wszechstronny artysta i muzyk z czasem zaczął tworzyć tatuaże, a ich niepowtarzalny charakter uczynił z niego czołowego tatuażystę w Polsce. Oprócz nawiązań muzycznych, w kompozycjach malarskich Szolca odnajdujemy inspiracje takimi twórcami jak Dali, Giger, Bosch, Bocklin czy Beksiński. Jednym z jego ulubionych motywów są kości, z których tworzy swoje surrealistyczne, przepełnione mrokiem i nutą ironii prace. Znakiem rozpoznawczym artysty jest również tworzona przez niego przestrzeń – jak na prezentowanym obrazie „The Guitstairs” z 2022 roku, na którym gryf gitary elektrycznej przekształca się w most prowadzący do nieba.
„Wiosna – studium z różową wstążką” z 2000 roku jest pracą wyjątkową wśród niemal trzech tysięcy kompozycji stworzonych przez Jerzego DudęGracza, nazywanego „wnikliwym satyrykiem”. Obraz ten przedstawia sielski bukiet polnych kwiatów z różową wstążką, symbolem globalnego ruchu walki z rakiem piersi. Na jego odwrociu artysta napisał: „Popieram! Różową! Wstążkę! Zrób to razem ze mną! Jerzy DudaGracz”. Do najciekawszych prac zbliżającej się aukcji należą również „Zagadkowe przestrzenie” pędzla cenionego na świecie Tomasza Sętowskiego oraz „Bucefał” autorstwa jego syna Mikołaja, który szerszej publiczności znany jest głównie dzięki monumentalnym muralom. Młode pokolenie artystów sceny surrealistycznej reprezentuje także Kamila Kowalik z zainspirowanym starożytnością obrazem „Antique Angel” 2022 roku.
Projekt „Sztuka Fantastyczna. Surrealizm i realizm magiczny” jest doskonałym przykładem tego, jak niszowa dziedzina może stać się kluczowym obszarem zainteresowania zarówno miłośników sztuki, jak i inwestorów. Tylko w 2021 roku łączne obroty aukcji poświęconych surrealizmowi wyniosły 17 milionów złotych, stając się najdynamiczniej rozwijającym się cyklem DESA Unicum. Do najważniejszych – i notujących największe, sięgające kilkudziesięciu procent wzrosty wartości – należą dzieła Zdzisława Beksińskiego, Rafała Olbińskiego, Jerzego DudyGracza oraz Tomasza Sętowskiego. Prac czołowych mistrzów sztuki fantastycznej nie zabraknie na aukcji wrześniowej. Pojawią się na niej również wschodzące gwiazdy, jak Artur Szolc, Mikołaj Sętowski, Kamila Kowalik, Kat Garstka czy Krystyna RóżPasek, których kompozycje coraz chętniej licytują czołowi kolekcjonerzy – mówi Anna Szynkarczuk, kierowniczka Działu Sztuki Współczesnej DESA Unicum.
